“Mijn vriend leest waarschuwingen over schade van pindakaas bij kinderen door schimmels. Klopt dat?” “Is pindakaas kankerverwekkend voor kinderen? Ik zag een filmpje over een studie uit Australië”
Deze vragen en nog meer kreeg ik via privébericht op instagram. Ik had het betreffende filmpje nog niet gezien, maar het leek me wel de moeite om eens in te duiken omdat het blijkbaar nogal de ronde doet (of deed) en jonge ouders ongerust maakt.
Ik ga het filmpje en het originele bericht hier niet delen omdat ik niet wil bijdragen aan het verspreiden van misinformatie. Maar dit stukje van de berichtgeving trok meteen mijn aandacht:
Rode vlaggen in berichtgeving
Dit soort koppen “The most dangerous thing is X” is voor mij al een grote rode vlag. Er is duidelijk geen enkele ruimte voor nuance en heeft vooral bangmakerij als doel. Dit soort berichten krijgt jammer genoeg veel bereik op sociale media omdat het veel emoties losmaakt. Bovendien heeft de persoon die in het filmpje verschijnt blijkbaar niet de beste reputatie (Wikipedia).
Aflatoxines
Ze zegt in het filmpje dat pindakaas kankerverwekkend zou zijn door de aanwezigheid van aflatoxines. Aflatoxines worden geproduceerd door een bepaalde schimmel, die gaat groeien als eten niet goed bewaard wordt. Dat gebeurt bijvoorbeeld tijdens de opslag van pinda’s voor of tijdens hun transport. Het klopt dat aflatoxines gevaarlijk zijn. Ze kunnen niet alleen bij pinda’s voorkomen, maar ook bij maïs, melk, droge kruiden, rijst, noten, gedroogde vruchten,…
Maar aflatoxines zitten niet standaard in pinda’s of pindakaas. En net omdat aflatoxines gevaarlijk zijn, moeten EU-lidstaten streng toezien op de aflatoxinewaarden van producten die in Europa verkocht worden. Als bij controle (bijvoorbeeld bij invoer in de haven) blijkt dat er toch te veel aflatoxines aanwezig zijn, mogen deze voedingsmiddelen niet verkocht worden.
Pindavrije scholen
Ook volgens het filmpje zijn die aflatoxines de reden waarom pindakaas verboden is op Australische scholen. Maar ook dat klopt niet. Net als in de USA zijn er in Australië “pindavrije” scholen om te vermijden dat kinderen met een pinda-allergie een ernstige allergische reactie zouden doen op pinda’s. Dat heeft dus he-le-maal niks te maken met aflatoxines. Bovendien is er 2 jaar geleden beslist om niet meer met pindavrije scholen te werken omdat het een vals gevoel van veiligheid (bij allergie) heeft en ook andere allergieën alertheid vragen. Maar dat is een ander verhaal…
Dus die video? Dat is een typisch gevalletje misinformatie. Er is een kleine kern die klopt (aflatoxines kan je beter niet eten), maar de rest is enorm opgeblazen en uit de context gerukt.
