Over snelle en vertraagde koemelkallergie…

Mijn dochter was bijna 3 maanden oud toen de diagnose van koemelkallergie gesteld werd. Meer dan 2 maanden hadden we een baby die zich duidelijk niet goed voelde, die veel huilde, krampen had en reflux. Ontelbare keren was ik naar de huisarts geweest, naar de osteopaat, de vroedvrouw was zo vaak geweest … Soms kreeg ik te horen “Ze groeit er wel uit. Alle baby’s hebben krampen”. Maar mijn moederhart wist dat er iets niet klopte, en dat mijn baby pijn had. Het was een heel frustrerende en moeilijke periode. Als ik andere verhalen hoor, heb ik nog geluk gehad dat “al” na enkele maanden de diagnose van koemelkallergie werd gesteld. Ik ging op dieet (mijn dochter kreeg exclusief borstvoeding) en vrij snel kreeg ik een heel andere baby.

Maar waarom heeft het zo lang geduurd voor iemand de diagnose stelde? Het is toch niet echt een zeldzame ziekte? Dat komt omdat er twee soorten koemelkallergie zijn: Een snelle, en een vertraagde vorm. En het is net die tweede soort die zo moeilijk vast te stellen is.

De snelle, IgE-gemedieerde allergie

Wanneer we het over  een koemelkallergie (KMA) hebben, denken de meeste mensen aan de typische allergische reactie: Enkele minuten of uren na inname zie je al zwelling, netelroos (huidreactie), diarree, … Dit is een onmiddellijke allergische reactie (“IgE-gemedieerd” in vaktermen), waarbij typische antilichamen betrokken zijn (“IgE antilichamen”). Bij de klassieke allergietesten in het bloed wordt gezocht naar deze IgE-antilichamen. Ook huidtesten werken via deze snelle allergische reacties. Omdat de reactie zo snel optreedt, is het vaak niet moeilijk om de link te leggen met de oorzaak: koemelk.

De vertraagde, niet-IgE-gemedieerde allergie

Maar er bestaat ook een andere soort KMA, en dit is eentje die heel vaak gemist wordt. En toch is een aanzienlijk deel van alle koemelkallergieën van dit type. Wat deze KMA zo tricky maakt, is dat de reactie vertraagd optreedt (enkele uren tot dagen na inname). Dat maakt het al een heel pak moeilijker om de link te leggen met de boosdoener want in de tussentijd is er al heel wat gegeten en gebeurd. Deze KMA noemen we een vertraagde KMA (“niet-IgE-gemedieerd”). Bij dit soort KMA is het het trage deel van je immuunsysteem dat de koemelk herkent, en waarbij een heleboel chemische stofjes zorgen voor ontstekingen.

Die ontstekingen kunnen plaats vinden in het maagdarmstelsel, maar ook in de huid. Mogelijke symptomen zijn reflux, krampen, diarree, huiduitslag, slechte groei, … Deze symptomen komen niet enkel bij een allergie voor, en kunnen ook andere oorzaken hebben. Het is voor de zorgverlener niet altijd gemakkelijk om een onderscheid te maken tussen klachten die veroorzaakt worden door een allergie, of door iets anders.

Hierboven zei ik dat er bij de diagnose van allergieën met huid- en bloedtesten gezocht wordt naar IgE-antilichamen, maar deze ontbreken bij een vertraagde KMA. Dat maakt de diagnose moeilijk. De klassieke allergietesten kunnen een snelle KMA oppikken, maar de vertraagde KMA wordt gemist op deze manier. Hoe de diagnose bij een vertraagde KMA dan gesteld wordt? Eerst en vooral door heel goed naar het verhaal en de klachten te luisteren (Dit is trouwens ook essentieel bij een snelle allergie. Een positieve huid- of bloedtest is nooit een sluitend bewijs op zichzelf). En vervolgens wordt er gekeken of de klachten verdwijnen als koemelk uit de voeding wordt gehaald, en ze terug komen als er opnieuw koemelk wordt gebruikt. Hier kan je meer lezen over de diagnose van allergieën.

Het goede nieuws

Is het dan alleen kommer en kwel met deze vertraagde koemelkallergie? Neen, gelukkig is er ook een lichtpuntje: De vooruitzichten om uit deze KMA te groeien zijn beter dan bij een snelle KMA. Gemiddeld groeit je baby rond 1 jaar uit een vertraagde KMA. Bij een snelle KMA kan dit wat langer duren. En de kans op een levensbedreigende reactie is bijzonder klein bij een vertraagde KMA. Al is het leven met een baby die pijn heeft, natuurlijk nooit fijn…

Boek

Blij koemelkvrij

Koemelkallergie is een probleem waar veel ouders letterlijk van wakker liggen. Met behulp van concrete info en tips gidst dit boek je stap voor stap door de wereld van koemelkallergie.

Hoe herken je het? Hoe pas je je eigen eetpatroon aan als je borstvoeding geeft aan een baby met koemelkallergie? Welke flesvoeding is geschikt? Hoe ga je om met vaste voeding? Hoe kun je koemelk praktisch en volwaardig vervangen? Hoe weet je of je baby uit zijn allergie is gegroeid? Kun je iets doen om het bij je baby te voorkomen?